Uniek dienstenaanbod vanuit Expertisecentrum Sociale Veiligheid

Vanaf juni 2024 starten Gimd en Omwender – beide onderdeel van Zorg van de Zaak netwerk – met het Expertisecentrum Sociale Veiligheid. De samenwerkingsovereenkomst tussen beide organisaties is tot stand gekomen na een al jaren bestaande intensieve samenwerking tussen professionals van beide organisaties en met als concreet resultaat een herkenbaar loket. 

We spreken met Annette Mertens arbeid- en organisatiedeskundige bij Omwender en onderzoeker bij het Expertisecentrum en Rita Wielemaker, specialist sociale veiligheid en integriteit Gimd, over hun samenwerking bij onderzoek naar Sociale Veiligheid en een positieve werkcultuur en trajecten op dit gebied.

Annette en Rita lichtten toe dat Sociale veiligheid al jaren de aandacht heeft binnen Zorg van de Zaak in de vorm van campagnes en dienstverlening. Inmiddels is er ook veel maatschappelijke aandacht voor het onderwerp en wordt de urgentie binnen organisaties en de politiek gevoeld hier meer aan te doen  en te werken aan een veilig werkklimaat. Daarvoor is zelfs ook een handreiking geschreven door regeringscommissaris Mariet Hamer en haar team.

Kunnen jullie iets vertellen over het Expertiscentrum Sociale Veiligheid?

Rita vertelt dat er al sinds 2018 is gestart met een werkwijze waarbij de expertise vanuit de diverse disciplines binnen het netwerk is samengebracht. Rita: “Deze aanpak heeft geresulteerd in een multidisciplinaire en programmatische aanpak, waarbij onderzoekers en adviseurs van Omwender met trainers en gespecialiseerde professionals van Gimd samenwerken. Onze expertise wordt hierbij zowel ingezet bij signalen van ongewenste omgangsvormen als -en dat gebeurt steeds vaker- om onderzoek te doen naar de (samen)werkcultuur die maakt dat dit soort gedrag voorkomt (of in stand blijft). Annette vult aan: “Daarbij helpen we organisaties niet alleen bij het in kaart brengen van het ervaren gedrag, het onderliggende systeem en de patronen, maar ondersteunen we ook bij de verandering naar een positieve werkcultuur. Door het oprichten van het Expertisecentrum zijn we in staat om onze expertise verder door te ontwikkelen en zijn we nog beter vindbaar bij vragen.”

Wat houdt de werkwijze van het Expertisecentrum concreet in?

Annette: “Samen met de organisatie verkennen we de onderzoeksvraag en behoefte tijdens een verdiepende voorbereiding en doen we op basis daarvan een voorstel voor een aanpak. Dat kan naast een verdiepend onderzoek ook de inzet zijn van specifieke ondersteuning in de vorm van beleidsontwikkeling, de inzet van een externe vertrouwenspersoon (VP) of het opleiden van interne VP’s en het organiseren van een klachtencommissie. Ook zijn trainingen en dialoogsessies voor medewerkers en leidinggevenden vaak onderdeel van een traject, waarbij gewerkt wordt aan cultuurverandering. In sommige gevallen is daarnaast specifieke opvang, coaching of mediation gewenst. Een divers aanbod dus, afhankelijk van de behoefte”

Ook ondersteuning bij extern ongewenst gedrag

Helaas komt door de verharding van de maatschappij extern ongewenst gedrag, bijvoorbeeld in contact met cliënten of burgers, steeds vaker voor. Rita: ”Ook bij vragen op dit gebied kunnen we klanten verder helpen. Naast vragenlijstonderzoek, om te bepalen hoe vaak men hiermee te maken heeft en of men bekend is met het beleid, trainen we medewerkers in het weerbaarder worden bij het omgaan met lastig gedrag. En leren we de leidinggevenden en leden van TCO’s (Teams Collegiale Opvang) hoe men medewerkers kan opvangen na impactvolle incidenten. Zo nodig bieden we ook (24 uurs) traumaopvang, waarnaast we in samenwerking met bedrijfspsychologen vanuit Skils-Zorg van de Zaak ook traumabegeleiding bieden”. Annette: “Ook worden we ingezet voor beleidsontwikkeling en gerichte advisering zoals een beoordeling of de juiste voorzorgsmaatregelen worden genomen. En zijn we betrokken bij (her)ontwerp van (publieke) ruimtes, balies e.d. bijvoorbeeld omdat er na agressie incidenten behoefte is aan maatregelen met een de-escalerend effect Een klant gaf daarin laatst terug: “Verrassend jullie advies. Op deze wijze hadden wij nog nooit naar onze inrichting gekeken.”

Door het oprichten van het Expertisecentrum zijn we in staat om onze expertise verder door te ontwikkelen en zijn we nog beter vindbaar bij vragen.

Voor organisaties is natuurlijk belangrijk wat een dergelijke aanpak oplevert. Kunnen jullie daar iets meer over zeggen?

Rita: “Door de toegenomen aandacht voor sociale veiligheid, zowel binnen de organisatie als in contact met externen en de media aandacht op dit gebied, vragen steeds meer organisaties zich af hoe het bij de eigen organisatie is geregeld. Of is er een concrete aanleiding die maakt dat men gericht aan de slag wil. Wij helpen organisaties bij het bepalen van wat nodig is en kunnen hen direct ook ondersteunen bij de invulling hiervan.” Annette: “We ontvangen vaak complimenten over de zorgvuldigheid van onze aanpak. Klanten geven aan het onderzoek hen veel inzicht gegeven, zowel in hoe dingen zijn ontstaan, waar beïnvloedingsmogelijkheden liggen om soms al langlopende situaties op een goede manier op te lossen en vooral ook wat op organisatieniveau verbeteroplossingen zijn om degelijke situaties in de toekomst te voorkomen. En men spreekt waardering uit voor de ondersteuning bij de communicatie en invulling van een vervolgtraject, zoals een klant laatst aangaf: Jullie hebben het thema ‘sociale veiligheid en positief werkklimaat’ echt bij ons op de kaart gezet! ”

Zien jullie nog ontwikkelingen?

Rita: “Verzoeken komen steeds vaker binnen vanuit de top van de organisatie. Naast HR en directies wordt er de laatste jaren ook door raden van bestuur een beroep gedaan wordt op onze expertise.” Een hele goede ontwikkeling vinden beiden. Annette: Juist in tijden van hoge werkdruk en een arbeidsmarkt die onder druk staat is het belang van een positieve werkcultuur groot en kan dat van doorslaggevend belang zijn voor medewerkers om te blijven of te vertrekken. En ook wordt steeds meer bekend hoe belangrijk ervaren veiligheid is voor het goed en succesvol functioneren van medewerkers en organisaties. Het is een goed teken dat het belang hiervan op alle niveaus van de organisatie wordt ingezien”.

In contact komen met het Expertisecentrum Sociale Veiligheid

Als werkgever kom je in contact met het Expertisecentrum Sociale Veiligheid via het algemene telefoonnummer van Gimd of door het contactformulier in te vullen.